22/04/2014

con

M
 EME
de Magazine,
de Montse Dopico,
de mirada...





 
foto: César López



ENTREVISTA REALIZADA POR MONTSE DOPICO PARA O SEU MAGAZINE CULTURAL:

Rosalía Fernández Rial acaba de publicar o seu novo poemario, ‘Ningún amante sabe conducir’. Unha obra na que a paixón conduce á fusión dos corpos. Coa colisión como imaxe. Na que liñas anteriores exploradas pola autora estouran, mutan, gañan matices. É, ademais, o segundo libro que lle publica Positivas, tras ‘Vinte en escena’.
‘Ningún amante sabe conducir’ ten unha primeira parte de versos, unha segunda de prosa poética e unha terceira que se achega ao teatro. O teu poemario anterior, ‘Vinte en escena’, estruturábase sobre 20 actos… É a mesma procura da confluencia entre artes?
É verdade que, no meu discurso artístico, busco moito a interdisciplinariedade. Os meus grandes referentes son a poesía, o teatro e a música, aínda que tamén poida haber influencia das artes plásticas, por exemplo. Mais teatro, música e poesía son a base da estrutura, e tamén do fondo, do contido.
‘Ningún amante sabe conducir’ é un poemario de amor, cunha forte carga erótica. Unha historia contada a través da colisión, do accidente automobilístico como metáfora. Por que?
Porque é unha paixón desatada, que conduce irremediablemente cara ao accidente, e iso condiciona a propia forma dos poemas: a presenza da velocidade… É o desexo como instinto, unha paixón irracional, na que a voz lírica parece ás veces que se volve un pouco louca… Esa é a idea.
Había nos teus libros anteriores, como en ‘Átonos’, unha reivindicación dos sentidos. Como dis no teu blog, “non sabemos percibir” porque estamos atrapados na monotonía diaria. Nese sentido, é como se ‘Ningún amante’ incidise niso, pero desde outro camiño.
Si. É iso mesmo, mais levado ao extremo. Mais cun certo toque de antipoética. Aposta por un sentir máis primixenio, máis conectado ao instinto, un deixarse levar, fronte a esa cotianeidade que nos atrapa, si. Porque estamos tan condicionados pola monotonía cotiá que non podemos sentir nin vivir. Aínda que neste libro é un pouco o contrario: o instinto leva ao accidente, porque se cadra é mellor vivir con intensidade, aínda que sexa menos, que non vivir, que non ter vida.
Como pensaches esa estrutura en tres actos? Podería ser tamén como unha obra teatral.
Si que pode verse como unha obra en tres actos, e conectaría co esquema teatral de ‘Vinte en escena’, nese sentido. Só que en ‘Vinte en escena’ sería unha estrutura máis de posta en escena, e ‘Ningún amante’ é unha proposta que trata máis de romper os esquemas. Por iso dicía que ten unha certa condición de antipoética: é unha linguaxe máis espida, foi un traballo máis de pulir que de engadir, adxectivar… Porque, aínda que recolle liñas das obras anteriores, tenta romper con elas, ir máis alá delas, e contra a propia concepción das obras, dos principios sobre os que foron construídas: tampouco nun sentido moi posmoderno, porén!. ‘Ningún amante’ é, -non sei se dicir máis contemporánea-, pero hai nela unha aposta maior pola hibridación de xéneros. A parte máis poética, a primeira, ten certa narratividade porque conta a historia dunha amante que vai en busca do seu amante. A segunda parte é prosa, pero moi poética, e trata o tema do accidente. A terceira é un diálogo, coa súa parte teatral e narrativa, pero tamén poética. Hai unha confusión entre os tres xéneros, un diálogo entre eles. As fronteiras dilúense entre eles.
Hai certas imaxes que se repiten, como a da lingua, que estaba por exemplo en ‘Átonos’.
Hai imaxes que son como bases, que se reiteran, mais que tamén van adquirindo matices, como a da lingua, ou as metáforas musicais. Ou as comparacións con instrumentos. Flashes que son xa parte da túa identidade como autora…
E que remiten ao teu primeiro libro, ‘En clave de sol’, e as súas tonalidades nocturnas. Este primeiro libro reflectía unha vontade de liberación individual e colectiva. En ‘Vinte en escena’ seres marxinais fálannos desde a súa posición fóra da sociedade…
Concibo a creación, e a vida, desde a reivindicación do colectivo. En ‘Átonos’ iso estaba moi claro, porque os poemas acababan nun “nós”. Todos seguían un camiño cara á colectividade. En ‘Vinte en escena’ o núcleo son persoas sen teito, que viven sen guión preestablecido. E a reflexión que se formula é se as persoas que non teñen nada non serán máis libres que as que viven seguindo un plan perfectamente ordenado, con tantas ataduras que non poden vivir. Ao mesmo tempo, apúntase a que a sociedade é responsable de todo isto, que as persoas sen teito son vítimas do individualismo que domina a sociedade… En ‘Ningún amante’, esa expresión do colectivo é máis violento: é o choque, o accidente, o que nos leva a ser conscientes da realidade. Non vai tanto na vía sensorial como ‘Átonos’, nin nese sentido tan social como ‘Vinte en escena’. É máis como un golpe de efecto sobre o lector.
A unión dos corpos, os afectos, a procura da comunicación co outro estaban xa presentes, tamén, nos outros libros. Mais en ‘Ningún amante’ emerxe con máis forza.
Hai liñas que antes só se apuntaban e que en ‘Ningún amante’ se despregan con forza. Eses temas que dis conflúen na velocidade en ‘Ningún amante’, nesa idea do accidente, que é como un estourido, do que non sabemos se sairá a fin ou algo novo. O erotismo exprésase, así, de forma máis directa…
Entón o accidente non ten que acabar en final, en morte? Porque se fose así sería case como un castigo, un fin tráxico para esa paixón desatada. Que é un tema do máis clásico…
Non está todo pechado, non. Na primeira parte hai algo que queda aberto e que continúa na segunda. E nesa segunda non está conceptualizado o accidente como algo negativo, senón como a unión dos corpos. Por iso na terceira parte hai unha confusión dos personaxes, non sabemos se os dous corpos se fundiron nun…
Hai humor, xa desde o título, en ‘Ningún amante’. E tamén nos nomes dos poemas, que parecen sacados dun manual de conducir. Iso si que non estaba nos poemarios anteriores, non si?
Pois é verdade. Hai unha irreverencia, un atrevemento, unha tendencia antipoética como che dicía. Poemas con versos curtos, moi directos, moi contudentes. Porque é como un paso máis, un atreverse máis, unha ruptura: é sexo máis que ampr, é ironía xa desde o título… É como un darlle a volta ao poético.
Outro libro recente é ‘Un mar de sensacións’. E tes máis de autoría compartida.
Si, esa reivindicación da colectividade tamén a levo así á práctica. ‘Un mar de sensacións’ ten dúas partes. A primeira é unha guía da Costa da Morte, de Xan Fernández, con roteiros, e en cada roteiro hai paradas. A segunda parte son poemas sobre esas paradas, e é o que escribín eu. Participei noutros libros colectivos, como ‘Follas de Carballo’. Cando se cumpriron os 35 anos da Asociación Lumieira, fixemos este libro con varios autores de Carballo.
A Asociación Lumieira publicouche os primeiros poemarios, de feito.Tes participado en recitais do Batallón Literario da Costa da Morte. Canto influíu no feito de que ti participases nesas obras colectivas?
Non pertenzo ao Batallón por xeración, pero si que teño participado en varios recitais e teño relación con eles, claro. Son unha referencia moi importante para min, desde o principio. Xente coma Miro Villar, Paco Souto…
Publicaches todos eses libros en pouco tempo. Tiñas algús xa escritos?
Tiña cousas escritas e outras que fun facendo. Supoño que cando es nova vai todo máis rápido, tes moitas ganas de experimentar… Co tempo veñen a experiencia e a sabedoría… Mais eu aínda teño 25 anos…
Empezaches coa música, antes da poesía.Tamén vai haber música nas presentacións de ‘Ningún amante’?
Estamos mirando, si. Aínda que haberá un toque distinto. En ‘Vinte en escena’ había música con distorsión, con efectos… Estamos mirando a ver.

Nenhum comentário: